Zespół wdrażający innowację:
mgr Martyna Jamka- wychowawca w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Wierzbicy
mgr Angelika Stanik- wychowawca w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Wierzbicy
mgr Monika Kufel-Maleta- pedagog w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Wierzbicy, nauczyciel Wychowania do życia w rodzinie
mgr Przemysław Kowalski – nauczyciel religii w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Wierzbicy
Określenie rodzaju innowacji i podstawa prawna
1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U nr 56, poz. 506, z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 – przepisy wprowadzające ustawę Prawo Oświatowe (Dz.U. z 2017 r., poz. 60).
Innowacja ma charakter metodyczno – organizacyjny, gdyż dotyczy zmian w organizacji kształcenia i wychowania oraz metod pracy dydaktycznej i wychowawczej. Innowacją pedagogiczną są nowatorskie rozwiązania mające na celu poprawę jakości pracy ośrodka. Są to zmiany bądź nowości wprowadzane przez nauczyciela/li, które przyczyniają się do postępu.
Wstęp - uzasadnienie celowości wprowadzenia innowacji.
W Polsce coraz więcej dzieci i młodzieży sięga po substancje psychoaktywne: papierosy, napoje alkoholowe narkotyki, leki, zaburzając swój rozwój fizyczny i psychospołeczny, wchodząc na drogę uzależnienia, bezdomności, ucieczek z domu. Dlatego tak ważna jest profilaktyka uzależnień, dotycząca sposobów zapobiegania różnego rodzaju uzależnieniom tj.: alkoholizm, narkomania, uzależnienie od Internetu, gier komputerowych, telefonów komórkowych, przemocy, agresji itp.
Profilaktyka uzależnień to pomaganie młodym ludziom, by rozwijali w sobie bogactwo pragnień, marzeń, aspiracji i ideałów. Młodzi ludzie nie będą sięgać po używki wtedy, gdy zafascynujemy Ich światem dobra i piękna, światem prawdy i miłości, światem wartości, których respektowanie przynosi satysfakcję i radość, jakiej żadna „sztuczna substancja” dać nie może.
Młodzież coraz częściej sięga po rożnego rodzaju używki, dlatego konieczne jest szukanie środków na długofalowe działania profilaktyczne. Profilaktyka nie jest jednorazowym przedsięwzięciem. Aby odniosła skutek, musi być ciągła, nastawiona na współpracę z domem rodzinnym i społecznością, w której żyjemy.
W dzisiejszych czasach problem uzależnienia wśród młodych ludzi jest bardzo powszechny. Spowodowane jest to przede wszystkim postępem współczesnej cywilizacji który, pomimo iż w wielu dziedzinach doprowadził do wielu pozytywnych osiągnięć w różnych dziedzinach życia oraz licznych udogodnień, jak rozwój masowego środka przekazu, rozwój komunikacji, osiągnięć medycznych, spowodował skutki negatywne jak: konflikty interpersonalne, napięcia emocjonalne, objawy nerwicowe czy depresje. Nie jest więc przypadkiem, że właśnie w naszym stuleciu wprowadzono pojęcie „epidemii uzależnień”. Zjawisko uzależnień widoczne jest obecnie w każdym środowisku.
Psychologowie natomiast mówią o trzech głównych powodach, które mogą skłonić dziecko do uzależnienia:
1.Poszukiwanie nowych, przyjemnych wrażeń.
2.Chęć uwolnienia się od stresu, napięć i problemów.
3.Chęć bycia zaakceptowanym przez grupę.
Zasadniczej rangi nabiera więc zagadnienie profilaktyki, która będzie szeregiem działań mających na celu uchronienie nas przed konkretnymi uzależnieniami, chorobami, zaburzeniami rozwoju czy patologiami społecznymi.
Aby zapobiegać uzależnieniom należy wspomagać rozwój dziecka, wzbogacać i rozwijać środowisko sprzyjające zachowaniu abstynencji, współpracować w tworzeniu zdrowego i wolnego od środków odurzających stylu życia.
Chcielibyśmy, by działania profilaktyczne miały dla naszych wychowanek ciekawą formę. W związku z tym w naszej innowacji znajdują się następujące pozycje:
I – konkursy wiedzy, plastyczne dot. uzależnień;
II – pogadanki profilaktyczne prowadzone przez specjalistów;
III – zajęcia warsztatowe
IV - teatr/drama profilaktyczna
IV – rozgrywki sportowe z elementami profilaktyki;
V – film profilaktyczny
VI – podsumowujący piknik profilaktyczny.
Inspiracją do opracowania innowacji pt. „„Drogowskaz” słów kilka o świadomym życiu” stały się przede wszystkim nasze osobiste doświadczenia w codziennej pracy wychowawczej, refleksje innych wychowawców, nauczycieli, informacje medialne o konkretnych sytuacjach dotyczących uzależnień młodych ludzi, cyberprzemocy, przemocy rówieśniczej jak też ze strony osób najbliższych, ucieczek z domu, bezdomności.
Wierzymy, że działania podjęte w ramach niniejszej innowacji z pewnością wpłyną na podniesienie jakości pracy szkoły, ponieważ kształcą i wzmacniają podstawowe umiejętności wychowanek określone w programie wychowawczo - profilaktycznym.
2. Adresaci innowacji.
Uczestnikami innowacji są wychowanki Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Wierzbicy. Realizatorami będą autorzy innowacji oraz placówki, z którymi została nawiązana współpraca.
3. Rozmiar przestrzenny.
Innowacja będzie realizowana na terenie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Wierzbicy, oraz na terenie placówek min: Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kowali, Stowarzyszenie na rzecz Rodzin „Nowe Perspektywy” w Radomiu, Dom Samotnej Matki w Radomiu i innych.
4. Czas trwania innowacji
Czas realizacji innowacji obejmuje okres od 10 września 2020 r. do 30 maja 2021 roku. Zajęcia w ramach przyjętych działań odbywać będą się w ramach zajęć lekcyjnych, wychowawczych, oraz kół zainteresowań.
5. Cele główny innowacji.
Innowacja ma na celu profilaktykę uzależnień, zwiększenie świadomości społecznej na temat uzależnień. Promowanie zdrowego stylu życia wśród wychowanek .Działania zaplanowane w Innowacji Pedagogicznej dostosowywane będą na bieżąco do obecnej sytuacji epidemiologicznej w kraju.
6. Cele szczegółowe:
• stymulowanie rozwoju wychowanki,
• kształtowanie świadomości i postaw sprzyjających bezpieczeństwu własnemu i innych,
• przygotowanie młodej osoby do racjonalnych zachowań w przypadku wystąpienia zagrożeń,
• zdobywanie wiedzy na temat substancji psychoaktywnych, instytucji mających na celu udzielanie pomocy
• uświadamianie skutków nadużywania nowoczesnych środków przekazu - internetu, telefonów komórkowych,
• wzbogacanie wiedzy na temat prawidłowego i rozsądnego korzystania z internetu i telefonów komórkowych,
• zwracanie uwagi na skutki nadmiernego korzystania z komputera, internetu i telefonu komórkowego dla zdrowia i rozwoju,
• wypracowanie reguł bezpiecznego i kulturalnego korzystania z sieci oraz zasad reagowania w sytuacjach cyberprzemocy,
• podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez odniesienie sukcesu.
• uwrażliwienie młodych ludzi na kłopoty innych/swoich rówieśników oraz zdobycie przez nich podstawowych umiejętności udzielania pomocy w sytuacjach problemowych.
• przeciwdziałanie uzależnieniom oraz promocja zdrowia.
• zmniejszenie zachowań roszczeniowo-agresywnych, przemocowych
• zwiększenie świadomości na temat przemocy w rodzinie
• rozwijanie poczucia odpowiedzialności za swoje decyzje i czyny;
• kształtowanie umiejętności bycia asertywnym;
• umiejętność współpracy w grupie;
• wrażliwość na cierpienie innych osób;
• rozwijanie postaw prospołecznych, prozdrowotnych
• poprawa jakości pracy szkoły i podniesienie skuteczności kształcenia.
Metody i formy:
• konkursy;
• burza mózgów;
• dyskusja panelowa;
• drama; teatr
• warsztaty;
• metoda odwróconej lekcji;
• filmy dydaktyczne;
• metody ewaluacyjne (kosz i walizka)
6. Ewaluacja
Ewaluacja będzie przebiegała na bieżąco, na zakończenie innowacji pedagogicznej. Głównym celem ewaluacji jest:
- atrakcyjność zajęć oraz realizacja zamierzonych celów
- uzyskanie informacji: Czy realizacja innowacji przebiegała zgodnie z jej założeniami? Czy założone cele zostały osiągnięte?
Główne narzędzia ewaluacyjne to obserwacje i rozmowy z wychowankami, frekwencja i zaangażowanie w zajęcia, analiza dokumentacji. Wzrastająca liczba chętnych wychowanek będzie skłaniała do stwierdzenia, że taka działalność profilaktyczna jest potrzebna, a działania zaproponowane są atrakcyjne. Innowacja jest okazją do promocji treści związanych z profilaktyką uzależnień, ale też promocją ośrodka, powiatu oraz integracji wewnętrznej wychowanek. Wpływa również korzystnie na wzajemną wymianę doświadczeń i wiedzy z zakresu profilaktyki. Mobilizuje do rywalizacji, twórczego myślenia, refleksji nad swoim życiem i decyzjami oraz do prowadzenia zdrowego trybu życia.
Bibliografia:
1.Krzyżewska J. - "Aktywizujące metody i techniki w edukacji", Wydawnictwo J. Krzyżewska, Suwałki
2.Dębski M., (2008). Przemoc w rodzinie. Między teorią a praktyką. W: M. Dębski (red.), Krajowy Program Przeciwdziałania przemocy w rodzinie Warszawa 2006 (198). Nowy Staw: Stowarzyszenie na Rzecz Bezdomnych Dom Modlitwy AGAPE,
3.Polanowski J. (2012). Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Prawo i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA.
4.BŁĘDOWSKA Magdalena, ŁYSKAWA Anna : Wpływ postaw rodzicielskich na zachowania agresywne dzieci // W: Socjologiczne i psychopedagogiczne aspekty przemocy / pod red. Joanny Wawrzyniak . - Łódź : Wydaw. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, 2007.
5. GUERIN Suzanne, HENNESSY Eilis : Przemoc i prześladowanie w szkole : skuteczne przeciwdziałanie agresji wśród młodzieży. - Wyd. 2 w jęz. pol.. - Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008
6. O'MOORE Mona, MINTON Stephen James : Jak opanować przemoc w szkole. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne : "Fraszka Edukacyjna", 2008
7.strony internetowe:, www.ceo.org.pl
8. Ogonowska A., Uzależnienia medialne. Uwarunkowania, leczenie, profilaktyka, Wydawnictwo edukacyjne, 2018
9. Gaś Z., B., Redukcja szkód a profilaktyka uzależnień, Remedium, lipiec-sierpień 2002
10 .Dziewiecki M., Nowoczesna profilaktyka uzależnień. Seria: Psychologia wychowania, Jedność, 2005